Miscarriage ကုိယ္ဝန္ပ်က္ျခင္း

ကိုယ္ဝန္ အလိုလိုပ်က္တာကို Miscarriage ေဆးစာလံုး သံုးတယ္။ ဖ်က္တာကိုၾက Abortion လို႔ ေခၚတတ္တယ္။ World Health Organization ကမာၻ႔-က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္က သေႏၶသားအေလးခ်ိန္ 500 grams ထက္ နည္းတာ ပ်က္က်မွသာ သားပ်က္တယ္လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ ဒီသတ္မွတ္ခ်က္က ကိုယ္ဝန္ ၂ဝ-၂၂ ပါတ္နဲ႔ တူညီတယ္။
ရွိသမွ် ကိုယ္ဝန္ထဲက Miscarriage ဟာ ၁၅-၂ဝ% ရွိတယ္။ အမ်ားဆံုးပ်က္တာက ၁၃ ပါတ္ကုိယ္ဝန္အရြယ္ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ္ဝန္ရွိ-မရွိ ဆီးစစ္တာက ဆီးထဲမွာ hCG levels ေခၚတဲ့ အခ်င္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ေဟာ္မုန္း အေျခအေနကို စစ္တာ ျဖစ္တယ္။ စမ္းသပ္ရတာ သိပ္ တိက်ေတာ့ ရာသီလာရမဲ့ရက္ မေရာက္ခင္ ကိုယ္ဝန္ရွိေနျပီဆိုတာ သိလာၾကရလို႔ ကိုယ္ဝန္ ပ်က္ႏွဳန္း ၆ဝ-၇ဝ% အထိရွိေနတာ သိလာတယ္။

တခ်ိဳ႕မွာ ကိုယ္ဝန္ပ်က္တာလို႔ေတာင္ မသိလိုက္ၾကဘူး။ ၈ ပါတ္နဲ႔ ဒိထက္ေစာတဲ့ ကိုယ္ဝန္ဆိုရင္ ဆင္းတဲ့ထဲမွာ သေႏၶ အစအန Sac (အိတ္) နဲ႔ Placenta အခ်င္းကို ၾကည့္မရႏိုင္ပါ။ က်ားပိုးနဲ႔ မ-မ်ိဳးဥတို႔ေပါင္းစပ္ျပီး သေႏၶ ျဖစ္လာေပမဲ့ ၁၅% ဟာ သားအိမ္အတြင္းနံရံကို လာမတြယ္ဘဲ ပ်က္က်ၾကတယ္။ ကေလးႏွလံုးခုန္တာကို စမ္းရတဲ့ေနာက္ ပ်က္ႏွဳန္း ၅% သာ ရွိတယ္။

ဘာလို႔ ပ်က္ရသလဲဆိုတာ တိတိက်က် မသိတာမ်ားတယ္။ ပဌမ ၃ လအတြင္းပ်က္သူေတြမွာ -
1. Chromosomal abnormalities (ခရိုမဇုမ္း) မမွန္တာ၊ အမ်ားဆံုးျဖစ္တယ္။
2. Lupus (လူးပတ္စ္) ေရာဂါ၊
3. Diabetes ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊
4. Hormonal problems ေဟာ္မုန္း ျပႆနာ၊
5. Infection ေရာဂါပိုးဝင္တာနဲ႔
6. Congenital abnormalities of the uterus ေမြးရာပါ သားအိမ္ ပံုမွန္ မဟုတ္တာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

သက္ရွိတိုင္းမွာ Chromosomal (ခရိုမဇုမ္း) မ်ိဳးဗီဇဆိုတာ ရွိၾကတယ္။ လူရဲ႕ဆံပင္အေရာင္၊ မ်က္စိအေရာင္၊ စတာေတြကို ဆံုးျဖတ္တယ္။ သေႏၶျဖစ္စကေန တိုးတက္ဖြံ႔ထြားလာဘို႔ (ခရိုမဇုမ္း) ေတြက အၾကိမ္ၾကိမ္ ကြဲထြက္ၾကရတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ တေလွ်ာက္ အမွားျဖစ္စရာ အေၾကာင္းေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္။ ကိုယ္ဝန္ ပ်က္ဘူးတဲ့ အတြဲေတြမွာ ထပ္ျဖစ္ေလ့ ရွိတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္မယူခင္ ေသြးစစ္သင့္တယ္။ ပဌမ ၃ လအတြင္း ပ်က္က်တဲ့သေႏၶသား တဝက္မွာ (ခရိုမဇုမ္း) မမွန္တာေတြ႔ ရတယ္။ ဒုတိယ ၃ လမွာ ပ်က္က်ရင္ ၂ဝ% မွာ အဲလိုေတြ႔တယ္။ မိဘေတြဟာ အသက္ ၾကီးလာေလေလ (ခရိုမဇုမ္း) မမွန္တာ ျဖစ္ဘို႔ မ်ားေလေလ။ မိခင္ေလာင္းက ၃၅ ႏွစ္ မေက်ာ္တာ ေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာတာ ဒါေၾကာင့္လဲပါတယ္။

• Collagen vascular diseases ေရာဂါေတြဆိုတာ ကိုယ့္ရဲ႕ေရာဂါျပီးသတၲိ ပ်က္လို႔ ကိုယ့္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းကို ျပန္တိုက္ခိုက္ရာကေန ျဖစ္ရတာပါ။ Systemic Lupus Erythematosus နဲ႔ Antiphospholipid Antibody Syndrome ေရာဂါေတြ ပါတယ္။
• Diabetes ဆီးခ်ိဳေရာဂါကို ထိန္းလို႔ ရပါတယ္။ မထိန္းသူေတြမ်ာ ကိုယ္ဝန္ကို ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ ကေလးကိုလဲ ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။
• Hormonal factors ေဟာ္မုန္းေၾကာင့္ ျဖစ္တာေတြထဲမွာ Cushing's Syndrome, Thyroid disease နဲ႔ Polycystic Ovary Syndrome (PCOS) ေတြပါတယ္။
• Infections ကူးစက္ေရာဂါေတြထဲမွာ Listeria monocytogenes, Toxoplasma gondii, Parvovirus B19, Rubella, Herpes simplex, Cytomegalovirus နဲ႔ Lymphocytic choriomeningitis virus ေတြပါတယ္။
• Uterine septum ေမြးရာပါ သားအိမ္မွာ အကန္႔ရွိေနတာ၊ Fibroid tumors သားအိမ္ အသားပို အလံုးရွိေနတာေတြကိုလဲ စစ္ရမယ္၊ ကုရမယ္။
• စီးကရက္ တေန႔ ၁ဝ လိပ္ေသာက္သူေတြမွာ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ႏွဳန္း ပိုမ်ားတယ္။ အရက္၊ ဖ်ားေနတာ၊ (ေကဖင္း)၊ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး ေသာက္တာေတြကလဲ ျဖစ္ႏွဳန္းမ်ားေစတယ္။

1. ကိုယ္ဝန္ပ်က္မယ္ဆိုရင္ ဗိုက္ေအာက္ပိုင္းကနာျပီး ေမြးလမ္းကေန ေသြးဆင္းမယ္။ ဒီအဆင့္ကို Threatened abortion စိတ္မခ်ရတဲ့ ကိုယ္ဝန္လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ ေကာင္းခ်င္လဲ ေကာင္းမယ္။ ပ်က္ခ်င္လဲ ပ်က္မယ္။ ၇ ပါတ္နဲ႔ ၁၁ ပါတ္အတြင္း အထဲက ကေလးမွာ ႏွလံုးခုန္တာ သိေနရျပီဆိုသူေတြ ေသြးဆင္းတာရွိေပမဲ့ ၉ဝ-၉၆% ဆက္ေကာင္းၾကတယ္။ Pelvic ultrasound (အာလ္ထြာေဆာင္း) နဲ႔ စစ္ရမယ္။ Fetal heartbeat ႏွလံုးခုန္ေနတာ ရွိေနသမွ် ကေလးက ေကာင္းေနတယ္။ မေသျခာေသးရင္ Serial human chorionic gonadotrophin (HCG) ေသြးစစ္ေနရမယ္။ အလုပ္ေရာ ေယာက္်ားနဲ႔ ေနတာပါ နားထားရမယ္။
2. Complete abortion ဆိုတာ အလိုအေလွ်ာက္ အကုန္လံုး ပ်က္က်ထြက္က်လာတာကို ေခၚတယ္။ ၁၂ ပါတ္ မတိုင္ခင္မွာ ျဖစ္တာ မ်ားတယ္။
3. Incomplete abortion ဆိုတာ အလိုအေလွ်ာက္ တဝက္တပ်က္ ပ်က္က်ထြက္က်လာတာကို ေခၚတယ္။
4. Missed abortion ဆိုတာ သေႏၶက မရွင္ႏိုင္ခင္မွာ အထဲမွာတင္ ပ်က္စီး (ေသ) သြားတာ၊ ထြက္လဲက်မလာဘူး။
5. Septic abortion ဆိုတာ ကိုယ္ဝန္လဲပ်က္၊ ကိုယ္လဲပူ၊ ခ်မ္း၊ ကိုက္ခဲနာက်င္၊ ဆင္းတာကလဲ နံေနတယ္။ ပိုး၀င္ေနလို႔ျဖစ္တယ္။

ဆရာဝန္ရဲ႕ အလုပ္ကေတာ့ ပ်က္သြားတာေတြ သားအိမ္ထဲမွာ က်န္မေနဘို႔ျဖစ္တယ္။ Fetus သေႏၶနဲ႔ Placenta အခ်င္း ႏွစ္မ်ိဳးလံုး ကုန္ရင္ေတာ့ ထူးလုပ္စရာ မလိုသေလာက္ပါ။ မကုန္တဲ့ Incomplete abortion ျဖစ္ရင္ Dilation and Curettage (D&C) သားအိမ္ျခစ္တာ လုပ္ေပးရတယ္။ ေဆးနည္းလဲ သံုးပါတယ္။

တခါပ်က္ျပီး ရာသီ မွန္တာနဲ႔ ေနာက္ကိုယ္ဝန္ ယူလို႔ရပါတယ္။ တလ၊ ႏွစ္လထက္ ေစာင့္စရာမလိုပါ။ တဆက္ထဲလည္း ရတာပါဘဲ။ ေသြးဆင္းရပ္ရင္ မေကာင္းတာ က်န္မေနႏိုင္ပါ။

ကိုယ္ဝန္ တခါပ်က္တာနဲ႔ ေဆးစစ္စရာရွိသမွ် အကုန္လုပ္ဘို႔ မလိုတတ္ပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ တခါပ်က္သူဟာ ေနာင္ ၈ဝ% ကေန ၉ဝ% ကိုယ္ဝန္ အေကာင္းရႏိုင္လို႔ပါ။ ၃ ခါဆက္ ပ်က္ရင္ေတာ့ ေဆးစစ္တာေတြ လုပ္သင့္တယ္။ မိဘေတြမွာ Chromosomal abnormalities ရွိ-မရွိသိေအာင္ ေသြးစစ္တာကို Karyotyping ေခၚတယ္။ Hysterosalpingogram (HSG) ရိုက္ရင္ သားအိမ္ ေကာင္း-မေကာင္း သိလာမယ္။ Antinuclear antibody, anticardiolipin antibody, VDRL, RPR, and Lupus anticoagulant ေတြကိုလဲ စမ္းမယ္။ မေကာင္းတာ ေတြ႔ရင္ ကုသေပးရမယ္။

၂၆-၄-၂ဝ၁၁ ေန႔အထိ ယမုန္နာေဆးခန္းမွာ ကေလး ၁၈၁ ေယာက္ ေမြးေပးရျပီးျပီ။ အလိုလို တဝက္တပ်က္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္လို႔ သားအိမ္ ျခစ္ေပးရသူ ၃၉ ေယာက္ ရွိတယ္။

တခ်ိဳ႕က ခြဲစိတ္ျပဳျပင္ရတယ္။ Progesterone ေဟာ္မုန္း လိုသူေတြက လိုမယ္။ အေျခခံ အေၾကာင္းတရား တခုခုမရွိဘဲ အလုပ္ေၾကာင့္၊ ေလ့က်င့္ခန္းေၾကာင့္နဲ႔ လင္မယားအတူေနလို႔ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္ေစဘို႔ ပိုမျဖစ္ေစႏိုင္ပါ။