အေမရိကန္တကၠသိုလ္ေတြမွာ ပညာသင္ယူခဲ႔တဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား

ဂရိ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင္႔ အီတလီ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္

လစ္ဗ်ား၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Abeurrahim el-Keib ၊ ဂရိ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Lucas Papademos နဲ႔ အီတလီ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Mario Monti တို႔မွာ တူညီမွႈ အေတာ္မ်ားမ်ားရွိပါတယ္။ အဲဒီေခါင္းေဆာင္သံုးဦးဟာ တည္ၿငိမ္ေအးေဆးသူေတြျဖစ္ၿပီး၊ ႏို္င္ငံေရးသမားေတြ မဟုတ္ဘဲ ပညာရွင္ technocrat ေတြ ျဖစ္ျခင္းက အဓိက ထူးျခားခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ မဟုတ္ၾကေပမဲ႔၊ အခု သူတို႔ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အက်ပ္အတည္းကို ေျဖရွင္းဖို႔ သူတို႔ ပခံုးေပၚ တာ၀န္ေတြ ပံုက်လာပါတယ္။ သူတို႔ႏို္င္ငံေတြကို ေရထဲမိုးထဲ အေျခအေနကေန ျပန္ရုန္းထြက္ႏိုင္ေအာင္ သူတုိ႔ရဲ႕ အတတ္ပညာကြ်မ္းက်င္မွႈနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အေတြ႔အႀကံဳေတြက ကူညီႏိုင္မယ္လို႔ အားလံုးက ေမွ်ာ္လင္႔ထားၾကပါတယ္။ ဒါျဖင္႔ သူတို႔ သံုးဦးက အဲဒီ အတတ္ပညာေတြ ဘယ္ကမ်ား ဆည္းပူးခဲ႔တာလဲ။
လစ္ဗ်ား၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ El-Keib က ၁၉၇၆ ခုႏွစ္မွာ University of California ကေန အီလက္ထေရာနစ္ အင္ဂ်င္နီယာ မာစတာဘြဲ႔ ရခဲ႔ပါတယ္။ ၁၉၈၄ မွာ North Carolina State University ကေန အီလက္ထေရာနစ္ အင္ဂ်င္နီယာ ေဒါက္တာဘြဲ႔ကို "capacitive compensation planning and operation for primary distribution feeders." စာတမ္းနဲ႔ ထပ္ရရွိခဲ႔ပါတယ္။ University of Alabama မွာ ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ ဆရာလုပ္ခဲ႔ၿပီး၊ အခု လစ္ဗ်ား ၾကားျဖတ္အစိုးရ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာပါတယ္။
လက္ရွိ ဂရိ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Papademos က ရူပေဗနဲ႔ အီလက္ထေရာနစ္ အင္ဂ်င္နီယာ မာစာတာဘြဲ႔ကို ဂရိ တကၠသိုလ္ေတြက ရခဲ႔ပါတယ္။ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ MIT နည္းပညာတကၠသိုလ္ကေန စီးပြားေရး ေဒါက္တာဘြဲ႔ရခဲ႔ပါတယ္။ ကိုလံဘီယာနဲ႔ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ေတြမွာ ဆရာလုပ္ခဲ႔ၿပီးေနာက္ ဂရိဘဏ္နဲ႔   ဥေရာပဗဟိုဘဏ္မွာ အရာရွိတာ၀န္ယူခဲ႔ပါတယ္။
အီတလီ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Monti ကေတာ႔ အီတလီ တကၠသိုလ္ႀကီးသံုးခုမွာ  ပညာ ဆည္းပူးခဲ႔ၿပီးေနာက္ အေမရိကန္ ေယးလ္ တကၠသုိလ္မွာ စီးပြားေရးပညာ သင္ယူခဲ႔ပါတယ္။ အီတလီ Bocconi University တကၠသိုလ္မွာ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ထမ္းေဆာင္ခဲ႔ၿပီး ဥေရာပ ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီးေဟာင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေျပာရရင္ သူတို႔ သံုးဦးလံုးဟာ အေမရိကန္တကၠသိုလ္ေတြမွာ ပညာျပည့္ေအာင္ ျဖည့္ဆည္းခဲ႔သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။  သူတို႔လိုပဲ လက္ရွိ ကမၻာ႔ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕ဟာလည္း အေမရိကန္ တကၠသိုလ္နဲ႔ ေကာလိပ္ေတြမွာ ပညာသင္ယူခဲ႔ၿပီး၊ တကၠႏိုခရက္အျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားမွာ ထမ္းေဆာင္ေနၾကပါတယ္။ အလားတူပဲ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အစိုးရ ၀န္ႀကီးေတြ အမ်ားစုဟာလည္း အေမရိကန္တကၠသိုလ္ဆင္းေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ အေမရိကန္ တကၠသိုလ္ေတြက ကမၻာေရးရာမွာ ဩဇာရွိေနတာကို ပိုမိုျမင္ေတြ႔လာရပါတယ္။
အခု ဆက္ၿပီး အေမရိကန္ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ပညာဆည္းပူးခဲ႔တဲ႔ ႏို္င္ငံေခါင္းေဆာင္ (၁၀) ဦးကို ေလ႔လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။

ဂ်င္မီ သင္းေလး (Jigme Thinley)

ရာထူး။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ဘူတန္
ေက်ာင္း။ Pennsylvania State University
ဘြဲ႔။ Master's of Public Administration ('76)
ပညာေရးျဖတ္သန္းမွႈ။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္မွာ ဘူတန္ဘုရင္က သင္းေလး နဲ႔ အျခားသူအနည္းငယ္ကို အေမရိကန္ ေက်ာင္းေတြ ပို႔ေပးခဲ႔ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဘူတန္ကို ေခတ္မွီဖြံ႔ၿဖိဳးေစဖို႔ပါ။ သင္းေလးဟာ ပင္လ္ဆယ္ေဗးနီယား တကၠသိုလ္ (Penn State ) မွာ ပညာသင္တဲ႔ ပထမဆံုး ဘူတန္ႏိုင္ငံသားျဖစ္ပါတယ္။ ပညာသင္ကာလအတြင္း ေက်ာင္းစာၾကည့္တိုက္မွာ အခ်ိန္ေပးၿပီး အျပင္းအထန္ ေလ႔လာခဲ႔တဲ႔ မွတ္တမ္းရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းေကာင္စီ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အေရြးခံရကတည္းက ႏိုင္ငံေရးကို ပိုမိုစိတ္၀င္စားခဲ႔ပါတယ္။
လက္ရွိအလုပ္။ ၂၀၀၈ သက္ဦးဆံပိုင္ဘုရင္စနစ္ကေန အေျခခံဥပေဒစနစ္ စတင္ေျပာင္းလဲခ်ိန္မွာ
ဘူတန္ႏို္င္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး ေရြးေကာက္ခံ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာပါတယ္။ သူက စုစုေပါင္း အမ်ဳိးသားထုတ္ကုန္ (GDP) အစား၊ စုစုေပါင္း အမ်ဳိးသားေပ်ာ္ရႊင္မွႈ (GNP) အယူအဆနဲ႔ ဘူတန္ကို ဦးေဆာင္ေနသူျဖစ္ပါတယ္။  သူ႔လက္ထက္မွာ ဘူတန္နဲ႔ အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး ေရႊလမ္း ေငြလမ္းျဖစ္လာပါတယ္။

ရာေဖးလ္ ေကာ္ရဲရား (Rafael Correa)

ရာထူး။ သမၼတ၊ အီေကြေဒါ
ေက်ာင္း။ University of Illinois at Urbana-Champaign
ဘြဲ႔။  Master's degree in economics ('99); Ph.D. in economics ('01)
ပညာေရးျဖတ္သန္းမွႈ။ အီလီႏိြဳက္တကၠသိုလ္မွ ေကာ္ရဲရား ရဲ႕စာတမ္းကို ႀကီးၾကပ္ခဲ႔သူ Werner Baer က ေကာ္ရဲရား ဟာ တစ္န႔ စီးပြားေရး ေပၚလစီဆိုင္ရာ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္လာမယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ႔ပါတယ္။ ေကာ္ရဲရား ေရးခဲ႔တဲ႔စာတမ္းက လာတင္ အေမရိကရဲ႕ ၀င္ေငြမမွ်တမွႈအေပၚ အိုင္အမ္ဖက္န႔ဲ ကမၻာ႔ဘဏ္ရဲ႕ “Washington Consensus" လမ္းစဥ္နဲ႔ အားနည္းခ်က္ေတြကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၿပီး သခၤ်ာေမာ္ဒယ္ေတြ တည္ေဆာက္ခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္။ စည္းကမ္းရွိၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခိုင္က်ဥ္တဲ႔ စံျပဳစရာ ေက်ာင္းသားပဲလို႔ သူ႔ဆရာက မွတ္ခ်က္ေပးခဲ႔ပါတယ္။
လက္ရွိအလုပ္။ ေကာ္ရဲရား ဟာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ သမၼတရာထူးရရွိခဲ႔ၿပီး၊ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာ ထပ္အေရြးခံရပါတယ္။ အီေကြေဒါ သမိုင္းမွာ ပညာအတတ္ဆံုး ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာပါတယ္။ လာတင္အေမရိက ဆင္းရဲတြင္းကေန အီေကြေဒါ ကို ဆြဲထုတ္ဖို႔ လူမွႈ ေထာက္ပံ႔မွႈေတြနဲ႔ စတင္ခဲ႔ပါတယ္။ သူ႔ကို လက္၀ဲဆန္တယ္လို႔ စြပ္စြဲမွႈေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ သူဟာ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမွႈ၊ တန္းတူညီမွ်မွႈနဲ႔ ဒီမိုကရက္တစ္ အုပ္ခ်ဳပ္မွႈ ျဖစ္ထြန္းေရးတို႔အတြက္ လာတင္အေမရိကကို လမ္းျပေနတဲ႔ ၾကယ္တစ္ပြင္႔ အျဖစ္ ထင္ရွားလာပါတယ္။
ေကာ္ရဲရားက သူသင္ယူခဲ႔တဲ႔ အေမရိကန္ ပညာေရးဟာ ကမၻာ႔အေကာင္းဆံုး ပညာေရးစနစ္လို႔ ခ်ီးက်ဳးေျပာဆိုေပမဲ႔၊ အေမရိကန္ရဲ႕ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးအေပၚ ေ၀ဖန္မွႈ အေတာ္မ်ာမ်ား လုပ္ခဲ႔ပါတယ္။ က်ဴးဘား၊ အီရန္နဲ႔ ဗင္နီဇြဲလားတို႔အေပၚ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မွႈကို ဆန္႔က်င္ပါတယ္။ အီေကြေဒါ ပိစိဖိတ္ကမ္းေျခမွာ အေမရိကန္ စစ္စခန္းခ်ခြင္႔ကိုလည္း ျငင္းဆန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ သမၼတအိုဘားမားနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေျပလည္ေအာင္ တည္ေဆာက္ေနသူျဖစ္ပါတယ္။

အီလန္ ဂြ်န္ဆင္ ဆာလိဖ္ (Ellen Johnson Sirleaf)

ရာထူး။ သမၼတ၊ လိုက္ေဘးရီးယား
ေက်ာင္း။ Madison Business College; Economics Institute; Harvard University
ဘြဲ႔။ Undergraduate degree in accounting (Wisconsin '64); certificate in economics (Economics Institute, '70); Master's of Public Administration (Harvard, '71)
ပညာေရးျဖတ္သန္းမွႈ။ ဆာလိဖ္ ဟာ အသက္ ၁၇ ႏွစ္မွာ လိုက္ေဘးရီးယားကေန အေမရိကန္ျပည္ေထာက္စုကို ေျပာင္းေရြ႕ခဲ႔ ပါတယ္။ သူ႔ခင္ပြန္းက Wisconsin-Madison တကၠသုိလ္မွာ စီးပြားေရး မာစတာဘြဲ႔တက္ဖို႔ တုိက္တြန္းခဲ႔ပါတယ္။ ဘြဲ႔ရၿပီး လိုက္ေဘးရီးယားကို ျပန္ အလုပ္လုပ္ခဲ႔ပါေသးတယ္။ ေနာက္ေတာ႔ Harvard Kennedy School မွာ မာစတာဘြဲ႔ ထပ္တက္ပါတယ္။ ဟားဗတ္ ဘြဲ႔ႏွင္းသဘင္မွာ သူနဲ႔အတူ ဘြဲ႔ယူခဲ႔သူေတြကေတာ႔ ကိုလံဘီယာသမၼတ Juan Manuel Santos ၊ မကၠစီကိုသမၼတ Felipe Calderon ၊ မြန္ဂိုလီးယားသမၼတ Taskhiangiin Elbegdorj ၊ စကၤာပူ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Lee Hsein Loon နဲ႔ ကုလသမဂၢအေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး Ban Ki- moon တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိအလုပ္။ ၂၀၀၅ မွာ ဆာအိဖ္ သမၼတ ေရြးေျမွာက္ခံရပါတယ္။ ေခတ္သစ္ အာဖရိကသမိုင္းမွာ ပထမဆံုး အမ်ဳိးသမီး ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာပါတယ္။ ၂၀၁၁မွာ သမၼတရာထူး ဒုတိယ သက္တမ္းယူခဲ႔ၿပီး၊ အျခား အမ်ဳိးသမီး ႏွစ္ဦးနဲ႔အတူ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ဆုရရွိခဲ႔ပါတယ္။ အာဖရိက သံမဏိေလဒီ အျဖစ္ တင္စားခံရသူ ဆာအိဖ္ က ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင္႔ ေၾကမြေနတဲ႔ လိုက္ေဘးရီးယား ညီညြတ္ေရးနဲ႔ ျပည္လည္တည္ေဆာက္ေရးေတြ ဦးေဆာင္္ လုပ္ေနပါတယ္။ အခက္အခဲမ်ဳိးစံု ရွိေပမဲ႔၊ အေမရိကန္ရဲ႕ ေထာက္ခံမွႈနဲ႔ ဒီမိုကေရစီတည္ေဆာက္ေရးအတြက္ အကူအညီေတြ မ်ားစြာ ရရွိထားပါတယ္။

ရီကာဒို မာတီနယ္လီ (Ricardo Martinelli)

ရာထူး။ သမၼတ၊ ပနားမား
ေက်ာင္း။  University of Arkansas
ဘြဲ႔။ Undergraduate degree in business administration ('73)
ပညာေရးျဖတ္သန္းမွႈ။ မာတီနယ္လီ က အေမရိကန္ ဗာဂ်ီးနီးယားျပည္နယ္ Staunton Military Academy ေက်ာင္းကေန အထက္တန္း ေအာင္ျမင္ၿပီးေနာက္မွာ၊ ပနားမားနဲ႔ စိုက္ပ်ဳိးေရး အစီအစဥ္ေတြလုပ္ေနတဲ႔ Arkansas တကၠသိုလ္ကို တက္ဖို႔ ျဖစ္လာပါတယ္။ Arkansas ေက်ာင္းက ၂၀၀၂ ခုႏွစ္မွာ သူ႔ကို ထူးခြ်န္တဲ႔ ေက်ာင္းသားေဟာင္းအျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳခဲ႔ၿပီး၊ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ သူ႔နာမည္နဲ႔ စေကာ္လားရွစ္ ပရုိုဂရမ္တစ္ခု ထူေထာင္ေပးခဲ႔ပါတယ္။ မာတီနယ္လီ လိုပဲ ထူးခြ်န္တဲ႔ ပနားမားႏိုင္ငံက ေက်ာင္းသား မ်ားစြာကို Arkansas တကၠသိုလ္က ေမြးထုတ္ေပးေနပါတယ္။
လက္ရွိအလုပ္။ မာတီနယ္လီ က ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာ ပနားမား သမၼတေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရရွိပါတယ္။ သူ႔ရည္မွန္းခ်က္ေတြက ႏို္င္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြ မ်ားမ်ား၀င္လာေအာင္ စြဲေဆာင္ဖို႔၊ ပနားမား စီးပြားေရးကို အညီအမွ် ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ဖို႔၊ ေဒၚလာ ၅ ဘီလီယံ အကုန္က်ခံၿပီး ပနားမားတူးေျမာင္းကို ထပ္ခ်ဲ႕ဖို႔ ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ သူ႔အစိုးရရဲ႕ ဆက္ဆံေရးဟာ အေကာင္းဆံုး အေျခအေနမွာ ရွိပါတယ္။

ဘင္ဂူ၀ါ မူသာရီကာ (Bingu Wa Mutharika)

 ရာထူး။ သမၼတ၊ မာလာ၀ီ
ေက်ာင္း။ Pacific Western University
ဘြဲ႔။ Ph.D. in development economics (no date specified)

ပညာေရးျဖတ္သန္းမွႈ။ မူသာရီကာ ဟာ အိႏၵိယ ေဒလီတကၠသိုလ္ကေန မာစတာဘြဲ႔ရရွိခဲ႔ပါတယ္။ ေနာက္ ကယ္လီေဖာနီးယား အေျခစိုက္ Pacific Western တကၠသိုလ္ကေန ေဒါက္တာဘြဲ႔ ရရွိပါတယ္။ Pacific Wesrtern တကၠသိုလ္ ၀ဘ္ဆိုဒ္မွာ ထူးခြ်န္တဲ႔ ေက်ာင္းသားအျဖစ္ သူ႔ကို ေဖာ္ျပထားျခင္းေတာ႔ မရွိပါဘူး။
လက္ရွိအလုပ္။ ၂၀၀၄ မွာ မာလာ၀ီ သမၼတ ေရြးခ်ယ္ခံရၿပီး၊ ၂၀၀၉ မွာ ထပ္မံ အေရြးခံရပါတယ္။ မူသာရီကာ ရဲ႕ စိုက္ပ်ဳိးေရး အေျချပဳ မူ၀ါဒမ်ားနဲ႔ အဂတိလိုက္စားမွႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ႀကိဳးပမ္းမွႈေတြက မာလ၀ီကို ဖြံ႔ၿဖိဳးမွႈလမ္းေၾကာင္းေပၚ တင္ေပးခဲ႔ပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္မွႈရွိေပမဲ႔၊ အိမ္နီးခ်င္း ဆူဒန္ႏိုင္ငံေၾကာင္႔ မ်က္ႏွာပ်က္ရတာေတြ ရွိပါတယ္။

ယင္းလခ္ ရွင္နာ၀ပ္ထရာ (Yingluck Shinawatra)

ရာထူး။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ထိုင္း
ေက်ာင္း။ Kentucky State University
ဘြဲ႔။ Master's of Public Administration with specialization in management information systems ('91)
ပညာေရးျဖတ္သန္းမွႈ။ ၁၉၇၀မွာ Eastern Kentucky University ကေန သူ႔အစ္ကို ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း တပ္ခ္ဆင္ က ရာဇ၀တ္မွႈနဲ႔ တရားမွ်တမွႈ ဘာသာရပ္ မာစတာဘြဲ႔ ရရွိၿပီး၊ ဆယ္႔ငါးႏွစ္အၾကာမွာ ယင္းလခ္ က Kentucky State University ကေန ျပည္သူ႔ေရးရာ စီမံခန္႔ခြဲမွႈ မာစာဘြဲ႔ကို ရရွိခဲ႔ပါတယ္။ သူ႔အစ္ကို အဲဒီေက်ာင္းကို တက္ခိုင္းတာျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိအလုပ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ ဦးစီးေနရာက ဘာမွနားမလည္တဲ႔ ႏိုင္ငံေရးေလာကထဲ သူ႔အစ္ကို ပါတီမွ ေခါင္းေဆာင္ ေနရာက ၀င္လာၿပီး၊ ၂၀၁၁ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ယင္းလခ္ အေရြးခံရပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ စည္းရံုးေရးမွာ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ကြ်မ္းက်င္မွႈ ျပႏိုင္ခဲ႔ၿပီး ထိုင္းႏို္င္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး အမ်ဳိးသမီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာမ်ားေနတဲ႔ တိုင္းျပည္ကို ညီညြတ္မွႈရွိဖို႔နဲ႔ က်န္းမာေရး ပညာေရး စီးပြာေရး လုပ္ငန္းေတြ တိုးတက္ဖို႔ ကတိက၀တ္ျပဳခဲ႔ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ မၾကာခင္က ထုိင္းရဲ႕ ေရေဘး စီမံခန္႔ခြဲမွႈမွာ အႀကီးအက်ယ္ အေ၀ဖန္ခံခဲ႔ရပါတယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး အထူးေကာင္းမြန္ေနပါတယ္။

အက္စ္ဆမ္ ရွရဖ္ (Essam Sharaf)

ရာထူး။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ အီဂ်စ္
ေက်ာင္း။ Purdue University
ဘြဲ႔။ Master's in civil engineering ('80); Ph.D. in civil engineering ('84)
ပညာေရးျဖတ္သန္းမွႈ။ ကိုင္ရိုတကၠသိုလ္ ပညာသင္ယူၿပီးေနာက္၊ အင္ဒီယားနားျပည္နယ္က Purdue တကၠသိုလ္မွာ မာစတာနဲ႔ ေဒါက္တာဘြဲ႔ကို သင္ယူခဲ႔ပါတယ္။ အေ၀းေျပးလမ္းမ ထိန္းသိမ္းေရး စီမံခန္႔ခြဲမွႈ အင္ဂ်င္နီယာပညာကို အထူးျပဳေလ႔လာၿပီး၊ သူ႔ စာတမ္းေခါင္းစဥ္က "Energy Conservation and Cost Savings Related to Highway Routine Maintenance: Pavement Maintenance Cost Analysis: Interim Report." ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းမွာ ဆရာေတြ ခ်ီးျမွင္႔တဲ႔ဆုမ်ားစြာ ရရွိခဲ႔ပါတယ္။
လက္ရွိအလုပ္။ ၿပီးခဲ႔တဲ႔ႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ သမၼတမူဘာရခ္ ျပဳတ္က်ၿပီးေနာက္၊ အီဂ်စ္စစ္တပ္က သူ႔ကို ၾကားျဖတ္အစိုးရ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ တာ၀န္ေပးခဲ႔ပါတယ္။ ဆႏၵျပပြဲအတြင္း ကိုင္ရိုတကၠသိုလ္ကေန ဦးေဆာင္ ဆႏၵျပခဲ႔လို႔ လူငယ္ ေတာ္လွန္ေရး သမားေတြၾကား ေရပန္းစားတဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ လက္ရွိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႀကံ႕ၾကာေနတဲ႔အတြက္ အီဂ်စ္စစ္တပ္က သူ႔အေပၚ လႊမ္းမိုးထားလားဆိုတာ သံသယရွိေနၾကပါတယ္။ အိုဘားမား၊ ဟီလာရီ ကလင္တန္တို႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး အေမရိကန္ အီဂ်စ္ ဆက္ဆံေရး တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစခဲ႔ပါတယ္။

ဆလမ္ ဖာယာဒ္ (Salam Fayyad)

 ရာထူး။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ပါလက္စတိုင္း အာဏာပိုင္အဖြဲ႔
ေက်ာင္း။ St. Edward's University; University of Texas at Austin
ဘြဲ႔။ Master of Business Administration (St. Edward's, '80); Ph.D. in economics (Texas, '86)
ပညာေရးျဖတ္သန္းမွႈ။ University of Texas Alumni Association အသင္းအဆိုအရ၊ ဆလမ္ ဖာယာဒ္ ဟာ အေနာက္ဘက္ ဂါဇာကမ္းေျမွာင္က လာတဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြအနက္ ပထမဆံုး စီးပြားေရးဘာသာရပ္ စိတ္၀င္စားသူ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ပါလက္စတိုင္း ေက်ာင္းသားတဦးအေနနဲ႔ Texas တကၠသိုလ္မ်ဳိးမွာ တက္ႏို္င္ဖို႔ဆိုတာ အလြန္ခက္ခဲပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ Texas တကၠသိုလ္ ကေန စီးပြားေရး စီမံခန္႔ခြဲမွႈ မာစတာဘြဲ႔ (MBA) ကုိ ထူးထူးခြ်န္ခြ်န္ ရရွိခဲ႔ပါတယ္။
လက္ရွိအလုပ္။ ၂၀၀၇ မွာ ပါလက္စတိုင္းအာဏာပိုင္အဖြဲ႔ သမၼတ မာမြဒ္ အဘားစ္ က သူ႔ကို ပါလက္စတိုင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ခန္႔ခဲ႔ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ (IMF) မွာ အရာရွိလုပ္ခဲ႔ေပမဲ႔၊ ဟားမတ္စ္ တို႔ ဖာတာ တို႔လို အစြန္းေရာက္ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ေစ႔စပ္ေဆြးေႏြးရာမွာ အခက္အခဲရွိခဲ႔ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ၂၀၀၉ မွာ ရာထူးက ႏွႈတ္ထြက္ခဲ႔ၿပီး၊ မၾကာခင္ ျပန္ခန္႔အပ္ ခံရပါတယ္။
ပါလက္စတိုင္း အုပ္စုေတြအၾကား ျပည္လည္ရင္ၾကားေစ႔ေရး မေျပလည္ရင္ ရာထူးက ႏွႈတ္ထြက္မယ္လို႔ ေျပာထားပါတယ္။ သူက ပါလက္စတို္င္း စီးပြားေရးနဲ႔ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြ ထူေထာင္ဖို႔ ပိုစိတ္၀င္စားပါတယ္။ ကုလသမဂၢမွာ ပါလက္စတိုင္းႏိုင္ငံကို အသိအမွတ္ျပဳေရး ႀကိဳးစားခဲ႔ေပမဲ႔၊ အေမရိကန္ရဲ႕ ကန္႔ကြတ္မွႈေတြေၾကာင္႔ အထမေျမာက္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ႔ ကုလသမဂၢ ညီလာခံမွာ ႏို္င္ငံအားလံုးက ခ်ီးက်ဴးခံရတဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္။

နဟက္စ္ အန္ဂူလာ (Nahas Angula)

ရာထူး။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ နမီးဘီးယား
ေက်ာင္း။ Columbia University
ဘြဲ႔။ Two master's degrees in education ('78 and '79)
ပညာေရးျဖတ္သန္းမွႈ။ အန္ဂူလာ ဟာ ဇမ္ဘီယာ မွာ ျပည္ေျပးဘ၀နဲ႔ ေနထိုင္ေနရစဥ္၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္မွာ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္း ေထာင္ခဲ႔ပါတယ္။ အဲဒီကေန ၁၉၇၆ မွာ ကိုလံဘီယာတကၠသိုလ္က ဆရာျဖစ္သင္ ေကာလိပ္ကို သြားေရာက္တက္ခဲ႔ပါတယ္။ ပညာေရး ေဒါက္တာဘြဲ႔ ေလ႔လာေနစဥ္၊ ေတာင္အာဖရိက ေအာက္က နမီးဘီးယားႏို္င္ငံ ခြဲထြက္ေရး ကူညီဖို႔ ျပန္လာခဲ႔ပါတယ္။ ကိုလံဘီယာ ဆရာျဖစ္သင္ေကာလိပ္က သူတို႔ရဲ႕ ထူးခြ်န္တဲ႔ ေက်ာင္းသား ေဒါက္တာဘြဲ႔ မၿပီးခင္ ျပန္သြားတာကို ႏွေမွ်ာ္မဆံုး  ျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္။
လက္ရွိအလုပ္။ ၁၉၉၀ မွာ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးစ နမီးဘီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရး၀န္ႀကီး ခန္႔အပ္ခံရပါတယ္။ ၂၀၀၅ မွာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွႈ လုပ္ငန္းေတြ တိုးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သူ ျဖစ္ပါတယ္။

ဂြ်န္ဆင္ တိုရီဘိုင္အြန္  (Johnson Toribiong)

ရာထူး။ သမၼတ၊ ပါလိုး
ေက်ာင္း။ University of Washington
ဘြဲ႔။ Two law degrees -- Juris Doctor ('72) and Master of Laws ('73)
ပညာေရးျဖတ္သန္းမွႈ။ တိုရီဘိုင္အြန္ မွာ ငယ္စဥ္ကတည္းကပင္ အေမရိကန္ေတြႏွင္႔ အဆက္အဆံရွိခဲ႔ပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ ဂ်ပန္လက္ေအာက္ကေန ပါလုိး  ပိစိတ္ဖိတ္ကြ်န္းေလးကို အေမရိကန္က လြတ္လပ္ေရးရယူေပးၿပီးေနာက္၊ ၀ါရွင္တန္မွာ သူ ပညာသင္ၾကားခဲ႔ပါတယ္။ ၀ါရွင္တန္ တကၠသိုလ္ ဥပေဒေက်ာင္းမွာ ထူးခြ်န္တဲ႔ေက်ာင္းသား စာရင္း၀င္ခဲ႔ၿပီး၊ ပိစိတ္ဖိတ္ကြ်န္း ႏို္င္ငံေလးေတြက လာတဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ အသင္းအဖြဲ႔ေတြ ထူေထာင္ခဲ႔ပါတယ္။
လက္ရွိအလုပ္။ ေရွ႕ေနျဖစ္ၿပီး၊ ၂၀၀၈ မွာ သမၼတအျဖစ္ အေရြးခံရပါတယ္။ တိုင္းျပည္စီးပြားေရး တိုးတက္ဖို႔ ကတိက၀တ္ ေပးထားၿပီး၊ အဂတိလိုက္စားမွႈကို သုတ္သင္ဖယ္ရွားေနပါတယ္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ပါလိုးကြ်န္းႏို္င္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက အေမရိကန္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ အေမရိကန္ အေပၚ မွီခိုမွႈ ေလွ်ာ႔ခ်ဖို႔ သူ ဆံုးျဖတ္လုပ္ကိုင္ေနပါတယ္။
ဝင့္ထန္း